„16 წლისა ვიყავი და ხაზეინებთან დავეხეტებოდი. ერთ ღამეს ჭყოპიშვილის ბინაში მივედი – მწყემსი ხომ არ გინდათ-მეთქი? ჭყოპიმ მითხრა: – რომ ვთქვა, ზამთრისთვის არ გვინდიხარ, მაგრამ ერთი ბიჭი უნდა წავიდეს და, ერთი თვით თუ დარჩებიო? – თვიურად ხომ სხვა ამბავია და, მაინც რამდენს გადამიხდი-მეთქი? – 25 მანეთს მოგცემო, – მიპასუხა. მაშინ 25 მანეთი ორნახევარი ცხვარი იყო. დავრჩი ერთი თვით. ერთ ქისტთან ერთად გამგზავნა თოხლებში, შუახნის კაცი იყო. გავყევით ცხვარს. მცირე ხნის მერე, იროდი ერქვა იმ ქისტს, იროდიმ უთხრა: -ალექსი ხაზეინო, ამ თოხლებს ძალიან მარილი უნდათ და, ჩავალთ იორზე, წყალს დავალევინებთ, იქ ავშანს შეჭამენ, ხურხუმს შეჭამენ, ჩარანს შეჭამენ, მარილობას გასწევსო (თათრული სიტყვებია, თუშურადაც იგივეა და ქართულადაც). -წადითო, – თქვა იმან.
დილით ვირებს ავკიდეთ, ჩვენი ბარგიც – რა ბარგი ჩვენა გვქონდა – ჩვენი თექები, ნაბდები და ერთი ხურჯინი – ავკიდეთ და ორი-სამი ვირი გავურიეთ ფარაში, ჩავედით პანტიშარის ხეობით. პანტისგზას რომ ჩავედით, გზის თავსა და ბოლოში, ივრამდე, ნომრები ჭყოპისა იყო. ჩაეფინნენ ცხვრები, მისცვივდნენ ავშანს და ხურხუმოს. მერე ქისტმა მითხრა: – ბალღო, აბა გაიხედე! აი იქით, იქიდან იქამდე, ისე, მაღლა ასულმა რომ გადაიხედო, ერთ პატარა რუში ორი-სამი ბროწეულის ხე დგას, ადი და ბროწეული მოგვიტანეო. მე, რაღაც, დამეზარა. – რა იყო, გეზარებაო? – მკითხა, – თუ გეშინიაო? თუ გეშინია, ჩემი თოფი წაიღე თანო. სიმართლე რომ ვთქვა, არ მომწონდა ის ადგილები. მომცა თოფი. ავედი. ერთგან პატარა ფიცარივით იყო, იმ ავშნებსა და უროებს შორის ორი-სამი ჯაგი იდგა და ორი-სამიც – შავი აკაკის ხე. იმ „ფიცარს“ (ადგილი, სადაც ღრანტეებს შორის ცოტა მოსწორებულია) რომ ავცდებოდი, გადაღმა ძალიან ღრმა ხეობა იყო, აქეთაც – არივლები, ძალიან ცუდი, და სწორედ კლდის ქიმზე უნდა გამევლო. ეს ქიმი რომ ათავდა, გადავედი იქ, სადაც მიმასწავლა. უეცრად გადასაჩენი იყო, გადავჩნდი მეც და შემომცინა გადამსკდარმა, ჩაშავებულმა ბროწეულებმა, იმხელებმა, თითოს თუ დაიჭერდი ხელში (ისეთი ტკბილი, ხელები ერთმანეთს ეკრობოდა). ოთხი-ხუთი ბროწეული იდგა, დიდი ხეები იყო, სულ იქითა, ჩანდა, იმ ხანებში ეჭამა დათვს, ტოტები დალეწილი ჰქონდა. ავავსე გუდა, ჩოხის კალთებიც ავიკეცე, ისინიც ავავსე ბროწეულებით, მოვიგდე გუდა ზურგზე და აბა-ჰა – ქვევითკენ! იმ „ფიცარს“ 10-15 მეტრზე რომ მივუახლოვდი, ვიღაცამ დამისტვინა. არ მომეწონა, რაღაცნაირი სტვენა იყო. მარცხნივ-მარჯვნივ მივიხედ-მოვიხედე. არა, არაფერი იყო ირგვლივ. დამისტვინეს მეორედაც. აქეთ-იქით ყურებაში თვალი გამექცა: იმ კლდის ნაპირას მდგარი აკაკის წინ ერთ მეტრზე ამდგარი გველი დავინახე. მიმოვიხედე, მაგრამ სხვა გზა არ იყო. თოფში ტყვია ჩავუშვი. კიდევ დაუსტვინა გველმა და კარგად დავინახე, ორად გაყოფილ ენას როგორ ასავსავებდა, ჯაგებიდან გადმოწოლილი შავ მორს ჰგავდა. ქუდი შევისწორე და „ბრიცელზე“ გავხედე თოფს. გავარდა თუ არა, ისე დაასკდა მიწას, დაიკლაკნა, მოიკრუნჩხა, იმ აკაკის ხეს მოეხვია და რომელი ტოტიც შეხვდა, ჩალეწა! ისევ ჩაიშალა, დავარდა მიწაზე, მერე აიკლაკნა და თრევით გასრიალდა კლდეზე. ვისკუპე კიდეც. ქვევით, სწორ ადგილას რომ ჩავედი, გონს რომ მოვეგე, ვნახე, ჩოხის კალთები ჩამშლოდა და ერთი ბროწეულიც აღარ მქონდა. ნელ-ნელა ჩავედი იროდისთან. იროდის ფარეხის გარშემო გაეშვა ცხვარი და ფარეხთან იდგა. შორიდანვე დამიძახა: – რას ესროლე, ბალღო, თოფი, დათვი შეგხვდა, ტახი შეგხვდა თუ ნიშანს ესროლე? ვუთხარი: – გველს ვესროლე-მეთქი. ჩხუბი დამიწყო: – ასეთი მხდალები ხართ თუშები, გველისთვის თოფის სროლა სად გაგონილა, კაცი არა ხარ? ნუ მაინც ამბობ, შე მუდრეგო! იცი თუ არა, რომ მაგისი ტყვია საზღვარგარეთულია, მაგას „ტურეცკი“ ჰქვია, განა ვინტოვკაა, მაგისი ერთი პატრონა ერთი ცხვარი ღირსო! მე ვუთხარი: გიყიდი და მოგცემ ერთ ტყვიას-მეთქი, – თან ავედი ზევით. პირი რომ მოვხსენი გუდას, იქიდან გახლეჩილმა ბროწეულებმა რომ შემოანათა, იროდის გაეღიმა. ჭამა, რაც შეეძლო. დაღამდა. შევრეკეთ ბაკში ცხვარი, ცეცხლი დავანთეთ. ის გუდა იმ დღეს გაათავა. დილით მითხრა: ბალღო, ეს ხურჯინი წაიღე, რამდენსაც დაკრეფ, ჩამოიტანე ქვემოთ, მე ცხვარს ჩავიყვან, წყალს დავალევინებ და ავიდეთო. ვუთხარი: – მე არ წავალ, თუ გინდა, შენ ადი, მე წავიყვან ცხვარს, მე დავალევინებ წყალს და ამოვალ-მეთქი. – მშიშარა ხარ, მშიშარა! – მითხრა, -ასეთი მშიშარები ხართ თუშები, გეშინია და იმიტომ არ მიდიხარო! დაავლო ხურჯინს ხელი და აუყვა ზევით. როცა წყალი დავალევინე ცხვარს და მოვბრუნდი, ამოვრეკე ფარა ძირში, იქ მჯდარიყო. რომ მივუახლოვდი, მითხრა: – ბალღო, რის გველი, შენ ხომ ვეშაპი მოგიკლავსო! ცოტა ქვემოთ, ჩასასვლელში დავინახე, ჩავედი, ჯოხით გავშალე, გავზომე და ორნახევარი ჯოხი გამოვიდაო! (იმისი ჯოხი ორ მეტრს ზომავდა – კარგი მეცხვარეები ორმეტრიან ჯოხებს ატარებდნენ მაშინ); ზედ რომ მივედი, კელების გუნდი ესხდა ტყვიის გამოგლეჯილში, ზუსტად „ნანYივში“(კისრისა და თავის შეერთების ადგილას) მოგიხვედრებია, ღვთის მადლმა, მე იმისთვის თოფის სროლა არ გამახსენდებოდა და ალბათ კლდეზე გადავხტებოდიო!
ვირებს ავკიდეთ ხურჯინები და გზადაგზა ბროწეულის ჭამით პანტისხეობით ავედით შირაქში.
საღამოს მოგვივიდა ხაზეინი. მაშინვე იროდის დაუწყო გამოკითხვა: – რაობა იყოო, როგორ მოგეწონათო, წასვლა-მოსვლა. – ძალიან კარგი იყო, ასეთი ბალახიანი არასოდეს ყოფილა ჩვენი ადგილებიო. ცოტა ხნით გაჩუმდნენ. მე მოშორებით ვდგევარ. უცებ იროდიმ თქვა: -ალექსი, ამ ბალღმა გუშინ გმირობა ჩაიდინა. – როგორ გმირობა? – შეხედა ქისტს. – ღვთის მადლმა, ვეშაპი მოკლა, იმხელა იყო, ორნახევარი ჩემი ჯოხი გამოვიდაო! – როგორ თუ ვეშაპი? – იკითხა კიდევ. – გველიო, -უთხრა, – დიდი, მსხვილი, გრძელი გველიო! – ჰოო! გაზაფხულობით რომ ბატკნები უკვალოდ გვეკარგებოდა, იმას უჭამია თურმეო! -მადლობელი ვარ, ბალღოო, – მითხრა ჭყოპიმ.“
წოვათუშური ტექსტის ზედმიწევნით ზუსტი თარგმანი / თ.ცისკარიშვილი/
.
ალვანელები 